ΕΚΛΟΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΔΗΜΟΓΕΡΟΝΤΩΝ
Στις 4 Νοεμβρίου του 1828 πραγματοποιήθηκαν στο νησί εκλογές- οι πρώτες με ελληνική διοίκηση- με κάθε επισημότητα. Ήταν μια διαδικασία έμμεσης εκλογής των δημοτικών αρχόντων. Σύμφωνα μ΄ εκείνο το εκλογικό σύστημα οι εκλογές διεξήχθησαν σε δύο φάσεις. Στις πρώτες εκλογές οι ψηφοφόροι κάθε ενορίας ψήφιζαν τον εκλέκτορά τους και στη δεύτερη φάση οι εκλέκτορες ψήφιζαν με μυστική ψηφοφορία τους δημογέροντες. Οι ενορίες ήταν ακόμη αυτές του Κάστρου και ήταν οι ακόλουθες: Παναγίας, Προδρόμου, επάνω Χριστού, κάτω Χριστού, Σταυρού, Αγίου Γεωργίου, και Αγίας Παρασκευής. Εκλέχτηκαν παμψηφεί οι δημογέροντες: Γ. Χατζηθεοδώρου, Μιχαήλ Μαζάρης, Αντ. Τσικούρης και με σχετική πλειοψηφία ο Ιωάννης Κασσάρας, ο οποίος έγινε και δήμαρχος.
Ως Εκπρόσωπος της Καλύμνου στη Διοίκηση της Σάμου εξελέγη ο Μιχαήλ Σκόνης, η θητεία του οποίου διήρκεσε 2 ½ έτη.
Είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι παρά το αίσιο τέλος της πολύχρονης πολεμικής περιπέτειας για την ανάκτηση της πολυπόθητης ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ και την παρουσία της πρώτης επίσημης Διοίκησης της Ελληνικής Πολιτείας στο νησί, η διακυβέρνηση των Καλυμνίων ήταν εξαιρετικά δύσκολη, όπως συνέβη, άλλωστε, και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Υπήρχε μέγα θέμα τάξεως και ευνομίας. Υπέβοσκαν τα πάθη, η οπλοφορία ήταν εκτεταμένη και οι διαφορές …λύνονταν ακόμη στα …σκοτεινά και με τη δύναμη των όπλων. Υπάρχει μια Προκήρυξη του πρώτου Διοικητή Δημητρίου Αλεξάνδρου προς το Λαό της Καλύμνου, με ημερομηνία 8 Σεπτεμβρίου του 1828 από το περιεχόμενο της οποίας αναδύεται η εμφανής αγωνία του συντάκτη για την αντιμετώπιση πληθώρας ποικίλων υπαρκτών προβλημάτων.
ΞΑΝΑ ΥΠΟ ΤΟΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΟ ΖΥΓΟ (ΑΛΛΑ 82 ΧΡΟΝΙΑ)
Με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου – 3 Φεβρουαρίου 1830 – οι Μεγάλες Δυνάμεις ανακηρύσσουν την ανεξαρτησία του ελληνικού κράτους. Μ΄αυτή την Απόφαση τα νησιά των Ανατολικών Σποράδων δε συμπεριλαμβάνονται στην επικράτεια του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Η Τετράνησος, (Ικαρία, Πάτμος, Λέρος, Κάλυμνος) παραχωρείται και πάλι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η Σάμος, από Επαρχία που ήταν, γίνεται «Ηγεμονία».
Το 1834 γίνεται στην Κωνσταντινούπολη η Πρεσβευτική Διάσκεψη των Προστάτιδων Δυνάμεων με την οποία καθορίζεται οριστικά (το 1835) η τύχη της Τετρανήσου.
Ακολούθησαν επίπονες και επίμονες προσπάθειες της Τετρανήσου, προκειμένου να παραμείνουν τα 4 νησιά στην Ηγεμονία της Σάμου και να μην υπαχθούν στο Σαντζάκι της Ρόδου (διοικητική Περιφέρεια) υπό τον Σουκιούρ Πασά, που, όμως, δεν ευοδώθηκαν. Αντ΄αυτού παραχωρήθηκαν σ΄αυτά τα παλαιά προνόμια, η επονομαζόμενη «Μαχτού», με φιρμάνι του Σουλτάνου Μαχμούτ Β΄ (1835).
Για την εξαιρετικά αυτή δύσκολη διπλωματική προσπάθεια ( συνέχιση της υπαγωγής διοικητικά της Τετρανήσου στην Ηγεμονία της Σάμου) μετέβησαν από τα νησιά πληρεξούσιοι στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίοι έμειναν στην Πόλη περισσότερο από ένα έτος, ερχόμενοι σε επαφή με ανώτατους αξιωματούχους (υπουργούς και άλλους) της Τουρκικής Κυβέρνησης, προκειμένου να προωθήσουν την επίλυση του θέματος για το οποίο βρίσκονταν στην Πόλη. Επικεφαλής της αποστολής ήταν ο Ποθητός Νικολαΐδης, Πάτμιος, άνδρας πολύ μορφωμένος και ευφυής.
Η Μαχτού, όπως είπαμε, ήταν πολύ γενναιόδωρα προνόμια, που έκαναν πολύ πιο ελαφρύ τον από αιώνων τουρκικό ζυγό. Αυτή η παραχώρηση έγινε αποδεκτή και ισοδυναμούσε ουσιαστικά με Αυτοδιοίκηση. Δε θα υπήρχε Τούρκος Διοικητής ούτε κάποια άλλη δημόσια Αρχή. Τα δικαστήρια ήταν στα χέρια των νησιωτών. Για τις πιο μεγάλες και πολύπλοκες δίκες επρόκειτο να συσταθεί Ανώτερο Γενικό Δικαστήριο από αντιπροσώπους της Τετρανήσου. Επρόκειτο να συσταθεί, ακόμη, και «Γενικόν Ταμείον» στο οποίο θα κατατίθεντο όλοι οι φόροι της Τετρανήσου. Απ΄αυτά τα χρήματα θα πληρωνόταν ο φόρος της Μαχτού, οι μισθοί των υπαλλήλων και όλες γενικά οι ανάγκες της Τετρανήσου. Από τα περισσεύματα θα λάμβανε κάθε νησί το αναλογούν σ΄αυτό ποσό. Για την ολοκλήρωση της σύστασης του Γενικού Ταμείου είχαν πραγματοποιηθεί τρεις συνελεύσεις κι είχαν καθοριστεί τα πάντα.
Κι ενώ όλα έβαιναν προς τελική συμφωνία, εμφανίστηκε κάποιος, Νομικός Νομικάκης στο όνομα, που παρακίνησε τους Καλύμνιους να μη δεχτούν το Κοινό Ταμείο, γιατί θα ζημιωνόταν το νησί, επειδή είχε περισσότερα εισοδήματα. Τελικά επήλθε διάλυση, δε θεσμοθετήθηκε το «Γενικόν Ταμείον» και κάθε νησί ανέλαβε τα του οίκου του. Σε Πρακτικό της 16ης Φεβρουαρίου του 1838 φαίνεται η συμφωνία για το ποσό που ήταν υποχρεωμένο κάθε νησί να καταβάλει αναλογικά: Κάλυμνος 31.000 γρόσια, Λέρος 15.000 γρόσια, Ικαρία 19.000 γρόσια και Πάτμος 15.000 γρόσια.
Κατόπιν τούτων τα νησιά επέστρεψαν στο ίδιο σύστημα Αυτοδιοίκησης, όπως ήταν και πριν, με τη Δημογεροντία να αποτελεί τον επίσημο θεσμό διοίκησης των Οθωμανοκρατούμενων νησιών. Έτσι πορεύτηκε και η Κάλυμνος μέχρι το 1912, χρονιά που άλλαξε και πάλι κατακτητή. Κι αυτά τα χρόνια που μεσολάβησαν (1835 – 1912) έχουν την αξία τους από ιστορική πλευρά, πλην όμως δεν είναι αντικείμενο μελέτης αυτής της εργασίας.
