ΞΑΦΝΙΚΑ ΚΟΥΡΣΑΡΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΛΥΜΝΙΟΙ

Και συνεχίζουμε με γεγονότα της μικρής εικόνας. Όταν ερχόντουσαν στο νησί τα νέα για τα κατορθώματα Κασιωτών και Ψαριανών, που με τα πλοία τους συλλάμβαναν φορτηγά πλοία που έπλεαν στο Αιγαίο και τα κούρσευαν, φιλοτιμήθηκαν, ζήλεψαν και οι Καλύμνιοι και έπλεαν στα απέναντι Ασιατικά παράλια κι έπαιρναν, έκλεβαν δηλαδή, ό,τι έβρισκαν: σιτάρι, βόδια, άλογα, μουλάρια, αιγοπρόβατα κλπ. Περί τις 20 μέρες μετέφεραν στάχυα από τον Γέροντα. Όταν έγιναν αντιληπτοί από τους Τούρκους, κατέβηκε από τα Σώκια το τουρκικό ιππικό. Συνέλαβε τον Νικήτα Μανιά που βρέθηκε κάπου μόνος κι εγκαταλελειμμένος. Τον φόνευσαν και μετέφεραν την κεφαλή του σε κοντάρι, επιδεικνύοντάς την στα καλύμνικα πλοία, που ήδη έλυναν κάβους και αναπέταγαν τα ιστία τους.

Κι ένας άλλος Καλύμνιος, Χατζηνικολής στο όνομα, με καράβι που διέθετε η γυναίκα του, θέλησε κι αυτός να μιμηθεί τους υπολοίπους. Σχημάτισε πλήρωμα και βγήκε για κούρσεμα. Κοντά στα Λέβιθα καθήλωσε ένα καράβι φορτηγό που μετέφερε 12.000 τούρκικα κιλά σιτάρι αιγυπτιακό ( ένα τούρκικο κιλό = 2 τενεκέδες). Το φορτίο ήταν αγγλικό. Ο Χατζηνικολής το έφερε στην Κάλυμνο και η τότε Αρχή το μοίρασε στους κατοίκους. Μετά από δέκα μέρες έφθασε στην Κάλυμνο ο γνωστός Άγγλος ναύαρχος Άμιλτων με δύο φρεγάτες, για να ζητήσει την επιστροφή του πλοίου με το φορτίο του.

Με απόφαση συνέλευσης του λαού, οι Αρχές με 15 πολίτες επιβιβάστηκαν στα πλοία του Άμιλτων για να δώσουν εξηγήσεις. Εκεί κρατήθηκαν αιχμάλωτοι, έως ότου ικανοποιηθεί πλήρως η απαίτηση του Άγγλου ναυάρχου, η επιστροφή δηλαδή του φορτίου, ή του αναλογούντος αντιτίμου του. Επειδή ήταν αδύνατο να γίνει αυτό, ζήτησαν οι δικοί μας από τον ναύαρχο να επιτρέψει σε μερικούς να βγουν έξω, προκειμένου να κινητοποιηθούν και να συγκεντρώσουν το ποσό που αντιστοιχούσε στην αξία του σιταριού. Έτσι κι έγινε. Συγκεντρώθηκαν 60.000 γρόσια που παραδόθηκαν στον Άμιλτων. Αυτός, ικανοποιημένος πλήρως, έδωσε ρεγάλο σε κάθε έναν απ΄τους …συλλέκτες μία οκά καλή πυρίτιδα.

Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ

Και φθάνουμε στα τέλη Αυγούστου του 1824, στη Ναυμαχία του Γέροντα, τη μεγαλύτερη της Επανάστασης του 1821. Αυτή έγινε ανάμεσα στα Πεζώντα Καλύμνου, στο Γαϊδουρονήσι, τους Αγίους Αποστόλους και στα Τσατάλια της Μ. Ασίας, 28-29 Αυγούστου 1824. Ήταν τόσο κοντά στην Κάλυμνο τα πλοία, ώστε από τον Προφήτη Ηλία, όσοι ανέβηκαν για να παρακολουθήσουν τη σύγκρουση, έβλεπαν το επάνω μέρος των ιστίων. Αυτοί που βρέθηκαν στην κορυφή με σφιγμένη την καρδιά προσεύχονταν διαρκώς για τη νίκη του ελληνικού στόλου. Κορυφαία στιγμή ήταν εκείνη κατά την οποία φάνηκε μαύρος πυκνός καπνός κι ακούστηκε ένας δυνατός κρότος από την πλευρά του τουρκοαιγυπτιακού στόλου. Ήταν η στιγμή της ανατίναξης της φρεγάτας του Τούρκου ναυάρχου από τον Γιώργη Θεοχάρη. Η ανακούφιση και η χαρά των Καλυμνίων παρατηρητών ήταν ανείπωτη.

Πράγματι, σ΄αυτή τη σημαντικότερη ναυμαχία μεταξύ του ελληνικού και του συνασπισμένου τουρκοαιγυπτιακού στόλου, οι Έλληνες κατήγαγαν θριαμβευτική νίκη. Σ΄αυτή έλαβαν μέρος 250 τουρκικά, αιγυπτιακά, αλγερινά και τυνησιακά πλοία εναντίον 70 περίπου ελληνικών. Τον ελληνικό στόλο επικουρούσαν πυρπολικά από την Ύδρα και τις Σπέτσες. Του στόλου μας ηγείτο ο Ανδρέας Μιαούλης. Παρόντες σ΄αυτή την ιστορική ναυμαχία ήταν όλοι οι μπαρουτοκαπνισμένοι ναυμάχοι της θάλασσας: Παπανικολής, Ματρόζος, Τομπάζης, Τσαμαδός, Πιπίνος, Σαχτούρης, ο ναύαρχος των Σπετσών Ανδρούτσος, ο Ψαριανός ναύαρχος Αποστόλης, ο Βατικιώτης, ο Κριεζής κλπ. Κατά τη λήξη της ναυμαχίας το ημερολόγιο έγραφε: 29 Αυγούστου του 1824.

Μετά τη λήξη της ναυμαχίας ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος έπλευσε τσακισμένος προς Αλικαρνασσό, ενώ τριάντα πλοία ελληνικά υπό τον θριαμβευτή Ναύαρχο Μιαούλη, κατέπλευσαν στην Κάλυμνο, όπως αναφέρεται στο Ημερολόγιο του Καραβοκυρού.

Όταν έφθασαν τα πλοία στο λιμάνι, έτρεξαν οι Καλύμνιοι έξαλλοι από χαρά να τα υποδεχτούν και για να ευχαριστήσουν τα πληρώματά τους πρόσφεραν βόδια, πρόβατα, όρνιθες και ό,τι άλλο διέθεταν και μπορούσαν. Κι αφού περιποιήθηκαν τα πληρώματα και προμήθευσαν τα πλοία με τα αναγκαία, ο στόλος ετοιμάστηκε να αποπλεύσει για να συνεχίσει τη μεγάλη του αποστολή. Προφανώς θα έγινε συζήτηση των τοπικών αρχόντων με τον Ναύαρχο Μιαούλη για το τι θα έπρεπε να κάνουν οι Καλύμνιοι στη συνέχεια. Ο Μιαούλης τούς συμβούλεψε σοφά. Μετά τον απόπλου των ελληνικών πλοίων από το νησί, να συσταθεί επιτροπή που θα μεταβεί στην Κω, στην έδρα του Ανώτερου Τούρκου Διοικητή, για να καταθέσει την υποταγή της νήσου Καλύμνου, επειδή, όπως είπε: « […] δεν δυνάμεθα να παρακωλύωμεν μέγιστα άλλα συμφέροντα δια της παρακρατήσεώς μας ενταύθα, όπως τας νήσους φρουρώμεν». Δε μπορούσε, δηλαδή, ο ελληνικός στόλος να εγγυηθεί την προστασία της Καλύμνου.

Κλείνοντας με τη σημασία αυτής της θαλάσσιας τιτανομαχίας θα πρέπει να τονίσουμε ότι εξαιτίας αυτής της νικηφόρας ναυμαχίας και όσων μικροσυμπλοκών ακολούθησαν γύρω από τη Σάμο ματαιώθηκε η αποβίβαση στρατευμάτων στο νησί του Πυθαγόρα και η βέβαιη σφαγή των κατοίκων του. Γιατί αυτό ήταν το σχέδιο του τουρκοαιγυπτιακού στόλου. Η τιμωρία των Σαμιωτών, όπως έγινε με τους Κασιώτες και τους Ψαριανούς.

Η ΕΠΑΝΑΒΕΒΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΤΑΓΗΣ ΤΩΝ ΚΑΛΥΜΝΙΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΗΣ ΚΩ

Μετά τον απόπλου του Μιαούλη, λοιπόν, πραγματοποιήθηκε συνέλευση του λαού της Καλύμνου και με απόφασή της εστάλη επιτροπή υπό τον Χατζηθέμελη και κάποιων συγγενών του, ο οποίος είχε καλές σχέσεις με τον εκ Κω χιλίαρχο Σόκτογλου. Όταν έφθασαν στην Κω οι απεσταλμένοι, κατέθεσαν την υποταγή του νησιού στον Τούρκο ανώτατο αξιωματούχο.

Από το 1823 βρισκόταν στην Κάλυμνο κι ο Μιχάλης Ρεΐσης που είχε επιστρέψει από τη Νάξο, στην οποία είχε μεταβεί από την Αμοργό. Επωφελούμενος από τον επαναστατικό ζήλο και τη συσσωρευμένη αγανάκτηση του απλού λαού λόγω των τοπικών γεγονότων, κατάφερε να επιβληθεί και να ανακηρυχθεί Δήμαρχος. Ο επαναστατικός αναβρασμός στις μέρες του έφτασε στο κατακόρυφο. Όταν όμως πληροφορήθηκε τη συμβουλή που είχε δώσει στους Καλύμνιους ο Ανδρέας Μιαούλης λίγο πριν φύγει από το νησί, κατάλαβε ότι δεν ήταν καιρός για μπαϊράκια…

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΙΚΟΝΑ

Ακολουθούν τα γνωστά σε όλους γεγονότα. Αποβίβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο εν μέσω εμφυλίου των επαναστατημένων Ελλήνων. Φωτιά και τσεκούρι στον Μοριά, κατάληψη της Τριπολιτσάς από τους Αιγυπτίους τον Ιούνιο του 1825. Στις 10 Απριλίου του 1826 πέφτει κατά τρόπο συγκλονιστικό και η τελευταία ζωντανή εστία της επανάστασης, το Μεσολόγγι.

Ακολουθεί η Συνθήκη του Λονδίνου το 1827 με την οποία παραχωρείται αυτονομία στους Έλληνες. Αργότερα, με άλλη απόφαση μετατρέπεται σε ανεξαρτησία. Ο Σουλτάνος δεν αποδέχεται την απόφαση της Συνθήκης του Λονδίνου. Κατά συνέπεια αυτή επιβάλλεται δια των όπλων από τις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής εκείνης, Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία με τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, τον Οκτώβρη του 1827.

Την ίδια χρονιά, το 1827, και από 19 Μαρτίου μέχρι 5 Μαΐου είχε πραγματοποιηθεί και η Γ΄ Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας, η οποία εξέλεξε πρώτο Κυβερνήτη της μικρής αναστημένης Ελλάδας τον Ιωάννη Καποδίστρια για 7 χρόνια.