21 Νοεμβρίου 2024 | 09:25

Οι καρχαρίες στην Ελλάδα και η παγίδα στα απόμερα νερά. Μύθοι και πραγματικότητα

Δημοσιεύτηκε 00:29 - 09/07/2023 Οι καρχαρίες στην Ελλάδα και η παγίδα στα απόμερα νερά. Μύθοι και πραγματικότητα

Τι έγινε στην Αίγυπτο με την επίθεση καρχαρία-τίγρη και πόσο κινδυνεύουμε τελικά στην Ελλάδα; Μύθοι, αλήθειες και υπερβολές, μέσα από το πρίσμα του Ινστιτούτου "Αρχιπέλαγος".

Βίντεο που ανεβαίνουν σε πλατφόρμες των social media όπως το TikTok, έχουν προκαλέσει συζητήσεις και στη χώρα μας σχετικά με τους καρχαρίες και τα καρχαριοειδή. Ιδιώτες... "κινηματογραφιστές", αναρτούν πλάνα με καρχαρίες που "επενδύονται" με ατμοσφαιρικές μουσικές, και βρίσκουν χώρο προβολής μέχρι και στα μεγάλα δελτία ειδήσεων.

 

Φυσικά, οι χρήστες των social άλλο που δεν θέλουν να πέσουν στις "παγίδες" του virality και της καταστροφολογίας, με τους μύθους και τις υπερβολές να δίνουν και να παίρνουν για ακόμη μια χρονιά. Τι πιο σύνηθες, θα έλεγε κανείς. Η τραγωδία δε, με τον θάνατο λουόμενου στην Αίγυπτο από επίθεση καρχαρία - τίγρη, ήρθε και έκατσε στο... κατάλληλο "timing" για να βρεθεί ακόμη ένα θέμα τηλε-αναλύσεων.

Ένα πρόσφατο βίντεο από το Γύθειο, παρακάτω. Καταγράφεται καρχαριοειδές, μήκους 5-6 μέτρων.

Αλλά και το βίντεο του καρχαρία Mako που έκανε την εμφάνισή του δύο μίλια ανοιχτά του Ακρωτηρίου Ζακύνθου.

 

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΡΧΑΡΙΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ;

Τα ερωτήματα λοιπόν που έχουν προκύψει τελευταία, εν μέσω ημιμάθειας ή αν θέλετε, ελλιπούς ενημέρωσης, είναι πολλά: Πόσα είδη καρχαρία έχουμε στις θάλασσές μας; Έχουν αυξηθεί οι εμφανίσεις τα τελευταία χρόνια; Έχουν παρατηρηθεί νέα είδη; Πόσο κινδυνεύουμε στην πραγματικότητα από τους καρχαρίες στην Ελλάδα; Τι να κάνουμε αν βρεθούμε κοντά σε κάποιον καρχαρία; Έχουμε στην Ελλάδα καρχαρία τίγρη, σαν αυτόν που σκότωσε τον τουρίστα στην Αίγυπτο;

Για όλα τα παραπάνω, απαντά στο Magazine ο Θοδωρής Τσιμπίδης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας "Αρχιπέλαγος".

ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΝΑ ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΡΧΑΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;

"Σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να μιλάμε για αύξηση παρουσίας καρχαριών στα ελληνικά νερά και δεν συντρέχει και κάποιος λόγος για να έχουμε. Αντιλαμβανόμαστε πλέον όλοι πως κάθε πολίτης που κυκλοφορεί έξω έχει και μία κάμερα, μπορεί να γίνει και φωτογράφος και κινηματογραφιστής και να αναρτήσει τα πλάνα του στα μέσα δικτύωσης. Άρα κάθε πληροφορία που παλιότερα πιθανώς θα τη μάθαιναν πέντε άνθρωποι, πλέον γίνεται δεκτή από εκατομμύρια.

Γι’ αυτό δεν θα πρέπει να παρασυρόμαστε.

Για να είμαστε δίκαιοι, στην όποια “αντιπαλότητα” με τον άνθρωπο, οι καρχαρίες είναι χαμένοι από χέρι. Ξέρουμε πως παγκοσμίως σκοτώνονται κάθε χρόνο πάνω από 100 εκ. καρχαρίες. Είναι ένα τεράστιο νούμερο και δεν σκοτώνονται για βρώση, αλλά για τα πτερύγιά τους κλπ. Οι άνθρωποι που πεθαίνουν παγκοσμίως κάθε χρόνο από επίθεση καρχαρία δεν υπερβαίνουν τους 4 με 5, το πολύ. Πρακτικά, δεν τους “τρώει” ο καρχαρίας, αλλά τους τραυματίζει μέσα στο νερό".

ΠΑΝΩ ΑΠ' ΟΛΑ Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

Αυτό που παρατηρεί ο κ. Τσιμπίδης, είναι πως το βασικότερο όλων, είναι να είμαστε ενημερωμένοι και ψύχραιμοι.

"Στην Ελλάδα, υπάρχουν 10-11 περιστατικά επιθέσεων τα τελευταία 160 χρόνια, και τα οποία περιστατικά δεν είναι επιβεβαιωμένα 100%. Έτσι, δεν συντρέχει λόγος πρακτικής ανησυχίας.

Καλό θα είναι οι πολίτες να είναι ενημερωμένοι για να μην προκαλείται κάποιος πανικός.

Στη χώρα μας, και στην ανατολική Μεσόγειο, έχουμε γύρω στα 36 είδη, που μαζί με τα συγγενικά τους σαλάχια κλπ, φτάνουν πάνω από 70".

ΠΟΣΟ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΜΕ;

"Αξίζει να πούμε πως ένας καρχαρίας δεν έχει κανένα πλεονέκτημα στην επιφάνεια του νερού. Τον βλέπουν όλοι, τον κινηματογραφούν, και αυτός δεν βλέπει κανέναν γιατί δεν έχει όραση παρά μόνο οσμή, και πάρα πολύ καλή ακοή.

Ο άνθρωπος από την άλλη, δεν μπορεί να λειτουργήσει ως “δόλωμα”. Ο καρχαρίας βλέπει έναν μεγάλο και σκοτεινό όγκο, δεν θα του έκανε λοιπόν επίθεση. Εννοείται όμως πως αν βρεθούμε κοντά σε καρχαρία κρατάμε τη ψυχραιμία μας, δεν κάνουμε απότομες κινήσεις δηλαδή, που θα μπορούσαν να προξενήσουν την περιέργεια του ζώου. Αυτό το λέω γιατί ακούω αντίθετες απόψεις, λένε κάποιοι πως πρέπει να κάνεις θόρυβο αν δεις καρχαρία. Φανταστείτε σε μια παραλία με χιλιάδες κόσμου να αρχίσουν κάποιοι να φωνάζουν. Πιο πιθανό είναι να πεθάνει κανείς από καρδιά και πανικό σε μια τέτοια περίπτωση.

Αξίζει να πούμε όμως πως η πιθανότητα “συνάντησης” με καρχαρία είναι εξαιρετικά σπάνια. Τα ζώα αυτά ζούνε βαθιά, σε 500-600 μέτρα και εκεί έχουν και το πλεονέκτημά τους, χρησιμοποιώντας την ακοή και την οσμή τους καλύτερα από άλλα είδη.

Αυτό που κάνουν είναι πως μερικές φορές ακολουθούν τη βιομάζα στην επιφάνεια τη νύχτα, κυρίως οι νεαροί καρχαρίες. Κάποιες φορές λοιπόν μπορεί να παραμένουν στις επιφάνειες τις πρώτες πρωινές ώρες, περισσότερο από περιέργεια, και σε αυτές τις καταστάσεις παρατηρούνται και από τους ανθρώπους".

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΑΠΟΜΕΡΑ ΝΕΡΑ

Αν έχουν κάποιον κίνδυνο κάποιοι, αυτοί είναι όσοι κάνουν ψαροτούφεκο, αλλά και όσοι κολυμπούν σε απόμερα νερά, λόγω άλλων ειδών που υπάρχουν εκεί. Όπως μας λέει ο κ. Τσιμπίδης:

"Από τα παραπάνω βέβαια εξαιρούνται όσοι κάνουν ψαροτούφεκο που πρέπει να προσέχουν περισσότερο, καθώς είναι “φορτωμένοι” με ψάρια και αναδύουν οσμές από παντού. Ο καρχαρίας δεν μπορεί να ξεχωρίσει τι βλέπει, βλέπει μια εν δυνάμει τροφή.

Οι λουόμενοι είμαστε εποχιακοί επιδρομείς

Εμείς ως Αρχιπέλαγος προτρέπουμε τους πολίτες να είναι εν γένει προσεκτικοί στις θάλασσες και να μην πηγαίνουν σε μέρη που δεν γνωρίζουν. Πέρυσι είχαμε 40-50 θανατηφόρα περιστατικά και δεν ήταν από επιθέσεις καρχαρία, φυσικά, ή άλλο θαλάσσιο ζώο. Όλα τα δυστυχήματα είναι ανθρωπογενή. Το 75% εξ αυτών, γίνονται μακριά από τις οργανωμένες παραλίες. Εμείς λέμε στον πολίτη να πηγαίνει σε οργανωμένη πλαζ, και τους διαχειριστές τους να τηρούν τα μέτρα. Να μην πηγαίνουν σε απόμερα νερά, σε σπηλιές, σε μικρές νησίδες, σε απόκρημνα βράχια. Σε αυτά τα μέρη μπορεί να μην υπάρχουν καρχαρίες αλλά υπάρχουν άλλα είδη που είναι επικίνδυνα για τον άνθρωπο όπως οι σκορπίνες, τα λεοντόψαρα, τα λαγόψαρα που ζουν στην άγρια φύση, δεν είναι σωστό να αλληλεπιδρούν με τους ανθρώπους".

"Οι λουόμενοι είμαστε εποχιακοί επιδρομείς. Μόνο στις δύο όχθες του Αιγαίου μέσα στο καλοκαίρι θα μαζευτούν 80 εκατομμύρια κόσμου από τη μια μέρα στην άλλη. Η ζημιά που γίνεται στη θάλασσα είναι τεράστια. Χρειάζεται γνώση που θα έπρεπε να τη λαμβάνουμε και από το σχολείο", προσθέτει ο Διευθυντής του Αρχιπέλαγους.

Σχετικά με το αν έχουμε δει νέα είδη στην Ελλάδα, είναι κατηγορηματικός: "Νέα είδη καρχαριών και καρχαριοειδών δεν έχουμε καταγράψει. Όλα τα είδη είναι όσα έχουμε καταγράψει εδώ και δεκαετίες".

news247.gr

 
Προσαρμοσμένη αναζήτηση